دیجیتال مارکتینگ چیست؟ | آموزش بازاریابی دیجیتال
در دنیایی که روز به روز به سمت مجازی شدن پیش می رود هر کسب و کاری لازم است حضور فعالی در فضای مجازی داشته و استراتژی های دیجیتال مارکتینگ مناسب را تدوین کند.بیشتر در اردامه ی مطلب...
اصطلاح بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ (Digital Marketing) از دو دهه پیش تاکنون به عنوان زیرمجموعهای از مدیریت بازاریابی و نیز مدیریت تبلیغات مورد اشاره قرار میگیرد.
اما با توجه به توسعه فناوری اطلاعات طی سالهای اخیر، افزایش متوسط زمان آنلاین بودن کاربران، استفاده گسترده از موبایل و افزایش ضریب بازخورد اینترنت در جهان، امروزه به عنوان یک دانش و تخصص مستقل مورد توجه قرار میگیرد.
تعریف بازاریابی دیجیتال:
سایت HubSpot که از سایتهای معتبر در حوزه بازاریابی دیجیتال و استراتژی محتوا محسوب میشود در تعریف بازاریابی دیجیتال به این نکته اشاره کرده است که این عبارت، یک خبر معنادار محسوب میشود.
به عبارت دیگر، به جای اینکه بتوان تعریف مستقیمی برای آن ارائه کرد، بهتر است همهی آن تکنیکها و ابزارهایی را بشناسیم که زیر عنوان دیجیتال مارکتینگ قرار میگیرند.
اگر چه تعریف واحدی از بازاریابی دیجیتال در دست نیست، اما به نظر میرسد بتوان تعریف زیر را تا حد خوبی، فصل مشترک توضیحات رایج در زمینه بازاریابی دیجیتال در نظر گرفت .
ولی اگربه بیان راحتتر معنی کنیم دیجیتال مارکتینگ یعنی استفاده از ابزارهای دیجیتال برای بازاریابی محصولات یا خدمات.
ابزارهای بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ
موارد زیر، نمونههایی از ابزارهای بازاریابی دیجیتال محسوب میشوند:
بازاریابی توسط موتورهای جستجو (SEM) [شامل ترافیک ارگانیک و خریداری شده]
بهینه سازی برای موتورهای جستجو (سئو)
بازاریابی محتوا (Content Marketing)
بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing)
بازاریابی شبکه های اجتماعی (Social Media Marketing)
استراتژی محتوا (Content Strategy)
تبلیغات بر اساس کلیک (PPC)
اینفلوئنسر مارکتینگ (Influencer Marketing)
تبلیغات بنری (Banner Advertising)
ایمیل مارکتینگ
بازاریابی موبایلی یا موبایل مارکتینگ (یا اصطلاح قدیمی آن: تبلیغات موبایلی)
بازاریابی از طریق همکاری در فروش (Affiliate Marketing)
تولید محتوا
بازاریابی ویروسی دیجیتال (Digital Viral Marketing)
گاهی در فهرست ابزارهای دیجیتال مارکتینگ، به تبلیغات هدفمند و سفارشی شده (Targeted Advertising) و نیز تبلیغ مستقیم (Native Advertising) هم اشاره میشود.
اما با توجه به اینکه این دو عنوان، عملاً فراگیرتر هستند و همرده با سایر موارد نیستند (میتوانند سایر گزینهها را هم پوشش دهند)، آنها را در فهرست بالا قرار ندادیم.
تذکر: در حال حاضر هم، در فهرست فوق، همپوشانیهایی وجود دارد. اما چون این فهرست در بسیاری از کتابها و مراجع رسمی به همین شیوه مورد اشاره قرار میگیرد، ما هم روش رایج را مورد استفاده قرار دادیم.
شما هم باید با حضور در اینترنت، رسانۀ مخصوص به خود را راه اندازی کنید.
نظر آقای بیل گیتس (بنیانگذار مایکروسافت) در این باره جالب توجه است.
اگر کسبوکار شما در اینترنت حضور ندارد،
پس به زودی از بازار حذف خواهید شد!
دیجیتال مارکتینگ چگونه کار میکند؟
دنیای دیجیتال مارکتینگ واقعاً گسترده است. قدم اول برای ورود به این دنیا، شناخت تکنیکها و ابزارهای آن است. در این بخش تمامی عناصر اساسی دیجیتال مارکتینگ را به صورت مختصر و مفید توضیح میدهیم.
وبسایت مارکتینگ
وبسایت اصلیترین پایگاه مشتریان شماست! به احتمال خیلی زیاد اولین برخورد مشتریان با کسبوکار شما در وبسایت اتفاق میافتد. دیگر نمیتوانید مثل کسبوکارهای سنتی با استخدام یک فروشنده چرب زبان مشتریان را جذب کنید! پس باید کاری کنید که مشتری جذب خودِ وبسایت شود.
شاید بگویید نیازی به سایت ندارم، با یک پیچ اینستاگرامی زیبا هم میتوانم محصولاتم را بفروشم. در جواب باید بگویم، بله! حتماً باید این کار انجام دهید! اما اگر فردا این پیچ به هر دلیلی از دسترس خارج شد، مشتریان دیگر چگونه میتوانند شما را پیدا کنند؟
لطفاً همه تخم مرغهای خود را در یک سبد نچینید! شما نیاز به یک پایگاه مرکزی برای مشتریان خود دارید، به همین دلیل یک استراتژی دیجیتال مارکتینگ موفق با ساخت یک وبسایت جذاب و کاربردی آغاز میشود!
ظاهر زیبا و چیدمان اصولی مطالب تاثیر زیادی در فروش شما خواهد داشت. البته یادتان باشد زیبایی در سادگی است. منظور من این نیست که هیچ رنگ و لعابی به سایتتان ندهید. بلکه باید تا حد امکان از شلوغ کردن صفحات سایت خودداری کنید.
شرکت Adobe که معرف حضورتان هست؟ سازنده نرم افزارهای گرافیکی مثل فتوشاپ، پریمیر و... . این شرکت در تحقیقات خود اعلام کرد:
اگر رابط کاربری سایت شما زیبا نباشد، 38 درصد کاربران بدون توجه به محتوای سایت از آن خارج میشوند!
منظور از رابط کاربری یا به اصطلاح UI همان ظاهر سایت شماست. البته زیبایی رابط کاربری تنها معیار مهم نیست! اگر تنها روی ظاهر سایت تمرکز کنید، ممکن است از توجه به مسائل مهم دیگر مثل تجربۀ کاربری غافل شوید. نمیدانم چیزی از تجربه کاربری به گوشتان خورده یا نه؟ در زبان انگلیسی به آن User Experience یا به اختصار (UX) میگویند. اگر خودمانی بخواهم بگویم، تجربه کاربری در حقیقت همان حسی است که کاربر در حین کار کردن با وبسایت شما دارد.
مثلاً اگر وبسایت شما خیلی کند باشد یا پیدا کردن یک گزینۀ مهم برای کاربر سخت باشد، قطعاً خاطرۀ بدی از شما در ذهنش باقی خواهد ماند. اما اگر به زیبایی همه چیز در جای خودش قرار داشته باشد، قطعاً زمان بیشتری را در سایت شما میگذراند. به طور کلی هر چه بتوانید زمان ماندگاری کاربران را در وبسایت خود افزایش دهید، احتمال خرید آنها بیشتر خواهد شد.
مورد دیگری که باید در اینجا اشاره کنم، مسئله واکنش گرایی یا همان ریسپانسیو بودن (Responsive) سایت شماست. امروزه بیشتر کاربران به جای کامپیوترهای رومیزی از تلفن همراه خود برای وبگردی استفاده میکنند. نسبت تصویر و اندازه اندازۀ نمایشگر موبایلها با هم متفاوت است.
اگر وبسایت شما به صورت ریسپانسیو طراحی شده باشد، خیلی سریع خودش را با اندازۀ صفحۀ کاربر وفق میدهد تا مطالب شما به صورت درست نمایش داده شوند؛ ولی در غیر اینصورت بهم ریخته شدن ظاهر سایت باعث فرار کاربران خواهد شد.
البته ریسپانسیو بودن در رتبۀ سایت شما در نتایج جستجو (یا سئو) هم تاثیر فراوانی دارد. (اگر به دنبال ساخت یک وبسایت جذاب با قیمت مناسب هستید، میتوانید از سرویسهای سایت ساز، مثل پرتال استفاده کنید یا اینکه به قسمت طراحی سایت نوین مراجعه کنید.)
بازاریابی محتوا
گفتیم که عادات خرید در مشتریان تغییر کرده و حالا بیشتر مردم قبل از خرید، به دنبال دریافت اطلاعات موثق و مفید هستند تا بر این اساس انتخاب خود را انجام دهند.
منابع زیادی برای پیدا کردن این اطلاعات وجود دارد. ولی چه کسی بهتر از خود شما؟ قطعاً شما بهتر میتوانید محصول خود را معرفی کنید تا افراد دیگر! اینجاست که باید از بازاریابی محتوا (Content Marketing) استفاده کنید. اما بازاریابی محتوا یعنی چه؟
بازاریابی محتوا یعنی جذب مخاطب از طریق تولید محتوای باکیفیت و سئو شده، و هدایت او به سمت خرید از سایت.
محتوا انواع مختلفی دارد؛ مثلِ محتوای متنی، محتوای ویدئویی، محتوای تصویری. ولی برای شروع یک کسبوکار، محتوای متنی به دلیل پراستفاده بودن و توجه گوگل به آن اهمیت بیشتری دارد، پس ابتدا تمرکزتان را روی این بخش بگذارید.
برای داشتن یک وبلاگ عالی به موارد زیر توجه کنید:
- یکی از اساسیترین پایههای ساخت یک وبلاگ خوب مهارت تحقیق کلمات کلیدی است. این تحقیق به شما کمک میکند تا بفهمید کاربران این روزها به چه موضوعاتی علاقهمند هستند و آن را بیشتر سرچ میکنند. با تمرکز روی این کلمات میتوانید بهصورت هدفمند در صفحه نتایج (SERP) گوگل دیده شوید و کاربران بسیاری را وارد سایت خود کنید.
- سعی کنید با تولید محتوای به روز و جذاب اعتماد مشتریان به خود جلب کنید.
- از لحن تبلیغاتی در مقالات خود استفاده نکنید. این کار باعث میشود تا مشتریان کمتر به شما اعتماد کنند.
- حتماً بخش نظرات را به وبلاگ خود اضافه کنید. مشاهدۀ نظرات سایر خوانندگان باعث میشود تا کاربران جدید به شما خیلی راحتتر اعتماد کنند.
حال باید با SEO آشناشویم:
سئو سایت چیست و چرا در بازاریابی دیجیتال اهمیت دارد؟
هدف از طراحی سایت مشاهده حداکثری محتوا توسط بیشترین تعداد کاربران ممکن است، سئو سایت این امکان را فراهم می کند تا در موتورهای جستجو بیشتر دیده شوید و حداکثر کاربران ممکن را جذب کنید.
سئو از عبارت انگلیسی Search Engine Optimization گرفته شده و به معنای بهینه سازی وب سایت برای موتورهای جستجو است. اگر دوست دارید بدانید سئو چیست و اطلاعات بیشتری در خصوص راهکارهای ارتقای رتبه سایت بدست آورید این نوشتار را تا انتها دنبال کنید.
سئو سایت به چه معناست؟
به مجموعه ای از روش ها که به تعیین استراتژی های جذب مخاطب یک سایت می پردازد سئو سایت می گوییم و شخصی که مسئولیت اجرای برنامه های SEO را بر عهده دارد سئو کار گفته می شود.
هرچه ارتباط بین کلمات کلیدی و صفحات یک وب سایت بیشتر باشد سئو سایت بهتر انجام شده و نتیجه مناسب تری بدست خواهد آمد.
سئو از طریق ارتقای رتبه یک سایت در موتور های جستجو در نهایت به برند سازی و فروش بهتر یک سایت منجر میشود.
هرچه یک وب سایت در موتورهای جستجو به ویژه گوگل رتبه بهتری داشته باشد در نهایت اعتماد مخاطبان نسبت به محتوای آن بیشتر شده و می تواند بیشتر بفروشد به همین دلیل است که رقابت بسیاری برای بدست آوردن رتبه برتر موتورهای جستجو در حوزه های مختلف وجود دارد.
موتورهای جستجو یکی از بهترین راهکار ها برای کاربران در جهت یافتن محتوای مورد نظرشان است، کاربران از طریق جستجو در موتورهای مختلف به نتایج مورد نظر خود دست پیدا می کنند، روزانه مطالب مختلفی بر روی فضای وب قرار می گیرد و برای اینکه مخاطب از میان محتواهای مختلف و متنوع محتوای شما را مطالعه کند لازم است در کنار تولید محتوای ارزشمند و اثر گذار از طریق رعایت اصول سئو محتوای خود را در مقابل چشمان مخاطبان قراردهید در غیر اینصورت نمی توانید انتظار داشته باشید از سوی مخاطب دیده شوید.
سئو یک شیوه تبلیغاتی آسان و تاثیرگذار است که می تواند در موفقیت کسب و کار شما بسیار تاثیر گذار باشد.
از این رو شناسایی عبارت هایی که در موتورها جستجو می شوند بسیار مهم و حیاتی خواهند بود.
هدف از انجام کار سئو چیست؟
افزایش کاربران وب سایت یکی از اهداف مهمی است که سئو سایت دنبال می کند و در نهایت به ارتقای ترافیک میانجامد.
برند سازی از طریق شناسایی و بیشتر دیده شدن یک برند از دیگر نتایجی است که از طریق بکاربردن اصول بهینه سازی وب سایت حاصل میشود.
درصورتیکه وب سایت شما به درستی سئو شود و از محتوای مناسبی برخوردار باشد به مرور زمان رتبه بهتری در موتورهای جستجو بدست خواهد آورد.
دیده شدن سایت و محتوای شما در موتورهای جستجو یک تبلیغ مناسب برای محصولات و خدمات شما خواهد بود که در دراز مدت به افزایش فروش منجر میشود.
چرا باید محتوای خود را درمعرض دید موتورهای جستجو قرار دهید؟
حجم بالای محتواهای منتشر شده در وب سایت ها از یک سو و پیشرفت های روزافزون و هوشمندی موتورهای جستجو از سوی دیگر سبب می شود برای آنکه به بهترین شکل از سوی موتورهای جستجو شناسایی شویم نیازمند بکارگیری اصول سئو باشیم.
موتورهای جستجو نیازمند توسعه هستند و با طراحی الگوریتم های مختلف میکوشند عملکرد خود را ارتقا دهند. درصورتیکه شما از اصول سئو آگاه باشید، با بهینه سازی محتوا برای موتورهای جستجو از طریق سئو سایت می توانید در جایی قرار بگیرید که بیشترین بازدید ممکن را از سوی مخاطبان و مشتریانتان دریافت کنید.
دارایی ها در دیجیتال مارکتینگ
- وب سایت
- پست های وبلاگ
- کتاب های الکترونیک (Ebooks) و مقاله سفید یا وایت پیپرها (Whitepapers)
- اینفوگرافیک ها (Infographics)
- ابزارهای تعامل
- کانال های شبکه های اجتماعی (Facebook، LinkedIn ،Twitter،Instagram و…)
- کسب پوشش آنلاین (روابط عمومی (PR)، شبکه اجتماعی و بررسی ها)
- بروشورهای آنلاین و کاتالوگ های آنلاین ( Lookbook)
- دارایی های برندینگ (لوگوها، فونت ها و …)
بازاریابی وابسته (Affiliate Marketing)
نوعی از تبلیغات مبتنی بر عملکرد است که در آن شما به ازای تبلیغ و ارتقای محصولات و خدمات دیگری در وب سایتتان، کمیسیون دریافت می کنید. به عنوان مثال پست کردن لینک های وابسته به اکانت های شبکه های اجتماعی شرکت یک نوع بازاریابی وابسته است.
تبلیغات بومی یا همسان (Native Advertising)
تبلیغات بومی یا همسان به تبلیغاتی اشاره دارد که به شکل محتوا در پلتفرم در کنار سایر محتواهای غیرپرداختی ظاهر می شوند به عنوان مثال یکی از انواع تبلیغات همسان پست های دارای اسپانسر هستند. ولی بسیاری تبلیغات در شبکه های اجتماعی مانند تبلیغات فیسبوک و اینستاگرام را نیز در این دسته قرار می دهند.
اتوماسیون بازاریابی (Marketing Automation)
منظور از اتوماسیون بازاریابی نرم افزارهایی است که با هدف اتوماتیک و خودکار کردن فعالیت های بازاریابی به وجود آمده اند. بسیاری از دپارتمان های بازاریابی می بایست وظایف تکراری مانند بازاریابی ایمیلی، شبکه اجتماعی و دیگر فعالیت های مربوط به وب سایت خود را خودکار کنند.
از جمله وظایفی که می توان با استفاده از اتوماسیون بازاریابی انجام داد عبارتند از : ایمیل خبرنامه، برنامه ریزی پست ها در شبکه های اجتماعی، به روزرسانی لیست مخاطبان و ردگیری و گزارش دهی کمپین ها.
بازاریابی ایمیلی (Email Marketing)
شرکت ها از بازاریابی ایمیلی به عنوان راهی برای ارتباط با مخاطبانشان استفاده می کنند. ایمیل اغلب برای تبلیغ یک محتوا، تخفیفات یا رویدادها مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین شامل لینکی است که مردم را به وب سایت کسب و کارها هدایت می کند. از جمله ایمیل هایی که می توان در کمپین های ایمیل مارکتینگ ارسال کرد عبارتند از:
خبرنامه برای خوانندگان وبلاگ، ایمیل های پیگیری برای بازدیدکنندگان وبسایت که چیزی دانلود کرده اند، ایمیل های خوشامدگویی برای مشتری، تخفیفات مناسبتی برای اعضای وفادار و ایمیل ها و نکات سریالی برای جذب و نگهداری مشتریان.
روابط عمومی آنلاین (Online PR)
روابط عمومی آنلاین عمل تامین امنیت به دست آمده از پوشش آنلاین به وسیله نشریات دیجیتالی، وبلاگ ها و سایر وب سایت های مبتنی بر محتوا است. بسیار شبیه روابط عمومی سنتی است ولی در محیط مجازی شاهد آن هستیم.
برخی از کانال هایی که تلاش های روابط عمومی آنلاین را حمایت می کنند عبارتند از : تماس با خبرنگاران از طریق رسانه های اجتماعی، تعامل با بررسی ها و مقالات آنلاین مربوط به شرکت در فضای مجازی مثل کامنت گذاشتن و درج نظرات و کامنت در وبسایت یا وبلاگ خود شرکت.
یک بازاریاب دیجیتال چه می کند؟
بازاریاب دیجیتال مسئول دستیابی به آگاهی از برند و ایجاد مشتری از طریق کلیه کانال های دیجیتالی رایگان و پرداختی در دسترس شرکت است. این کانال ها شامل رسانه های اجتماعی، وبسایت خود شرکت، رتبه بندی موتور جستجو، ایمیل، تبلیغات نمایشی و وبلاگ شرکت است.
بازاریابان دیجیتال برای هر کانالی معمولا بر روی شاخص های کلیدی عملکرد (KPI) مختص آن کانال تمرکز می کنند تا عملکرد شرکت را در هر یک از آنها بسنجند.
متخصص تولید محتوا
KPI های اصلی : مدت زمان سپری کردن در صفحه، ترافیک کلی وبلاگ، دنبال کنندگان صفحات شرکت در فضای مجازی
متخصصان تولید محتوا، تولیدکنندگان محتوای دیجیتالی هستند. این افراد اغلب تقویم وبلاگ نویسی شرکت را پیگیری می کنند و استراتژی محتوای شرکت را تعیین می کند که استراتژی ویدئو مارکتینگ را هم شامل می شود. این متخصصان اغلب با افراد سایر دپارتمان ها در ارتباط اند تا مطمئن شوند که محتوای تبلیغاتی هر یک از کانال های دیجیتالی با محصولات و کمپین های ارائه شده از سوی کسب و کار همسو باشد.
مدیر شبکه های اجتماعی
KPI های اصلی : Follow ها، Impression ها، به اشتراک گذاشتن ها
نقش یک مدیر شبکه های اجتماعی از عنوانش مشخص است ولی اینکه چه شبکه های اجتماعی را مدیریت کند وابسته به صنعتی است که شرکت در آن فعالیت می کند. از همه مهم تر مدیران شبکه های اجتماعی یک برنامه مشخص برای پست محتوای بصری و نوشتاری شرکت تنظیم می کنند.
این کارمند نیز ممکن است با سایر متخصصان بازاریابی محتوا کار کند تا بتواند یک استراتژی مناسب برای نوع محتوا و شبکه اجتماعی مورد استفاده تدوین کند. (نکته : در KPI های ذکر شده در این بخش Impression به تعداد دفعاتی که پست های شرکت برای یک کاربر نشان داده شده است اشاره دارد.)
معرفی چند کتاب:
کتاب دیوید اسکات با عنوان قوانین جدید بازاریابی و روابط عمومی
میچ جول (Mitch Joel) که خود سابقهی اجرایی و ارزشمند در بازاریابی اینترنتی دارد، در این کتاب به بررسی نقش ابزارهای دیجیتال در تحول کسب و کارها پرداخته است.
جو پولیتزی کتابهای متعددی در زمینه استراتژی محتوا و بازاریابی محتوا دارد که هر یک به نوبهی خود مفید هستند.
کلام آخر
همانطور که دیدید دیجیتال مارکتینگ دنیای بزرگی دارد و فقط به ابزارهایی مثل اینستاگرام محدود نمیشود.
اگر به دیجیتال مارکتینگ علاقه دارید و به اصطلاح میخواهید دیجیتال مارکتر شوید باید بدانید که دیجیتال مارکتینگ هنر و علمی است که برای متخصص شدن در آن باید سالها وقت بگذارید و علاوه بر آن باید به اصول و مبانی علم بازاریابی هم تسلط خوبی داشته باشید.
اگر هم صاحب کسبوکار هستید، پیشنهاد میکنم برای رشد کسبوکار خود از متخصصان خبره این حوزه استفاده کنید و کار را به افراد نابلد نسپارید. چرا که استفادۀ غیراصولی از ابزارهای دیجیتال میتواند به برند و کسبوکار شما آسیب بسیاری بزند.
در پایان اگر سوال یا نظری دارید حتماً برایمان کامنت بگذارید.
منابع و نویسندگان: هاب اسپات-باینانس ویک-بهناز بختیاری-حسام صالحی